สุวรรณหังสชาดก

...โลภมาก  ลาภมักหาย...

ในสมัยหนึ่ง พระพุทธเจ้า ประทับอยู่วัดเชตวัน เมืองสาวัตถี  ทรงปรารภภิกษุณีชื่อถูลนันทา ผู้ไม่รู้จักประมาณในการ บริโภคกระเทียม สร้างความเดือดร้อนให้แก่ชาวบ้าน ได้ตรัส อดีตนิทานมาสาธกว่า                 กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว พระโพธิสัตว์เกิดเป็นพราหมณ์ ตระกูลหนึ่ง มีภรรยาและได้ลูกสาว ๓ คน ชื่อ นันทา นันทวดี  และสุนันทา พอลูกสาวทั้ง ๓ ได้สามีแล้วทุกคน พราหมณ์ก็ได้ เสียชีวิตไปเกิดเป็นหงส์ทองคำระลึกชาติได้                  วันหนึ่ง ได้เห็นความลำบากของนางพราหมณีและลูกสาวของ ตนที่ต้องรับจ้างคนอื่นเลี้ยงชีพ จึงเกิดความสงสาร ได้โผบิน ไปจับที่บ้านนางพราหมณีแล้วเล่าเรื่องราวให้แก่นางพราหมณี และลูกสาวฟัง และได้สลัดขนให้แก่พวกเขาเหล่านั้นคนละ หนึ่งขนแล้วก็บินหนีไป หงส์ทองได้มาเป็นระยะๆ มาครั้งใดก็ สลัดขนให้ครั้งละหนึ่งขน โดยทำนองนี้นางพราหมณีและ ลูกสาวจึงร่ำรวยและมีความสุขไปตามๆ กัน                  ต่อมาวันหนึ่งนางพราหมณีเกิดความโลภจึงปรึกษากับลูกๆ ว่า  " ถ้าหงส์มาครั้งนี้ พวกเรา จะจับถอนขนเสียให้หมด เพื่อจะได้ มีทรัพย์สมบัติมาก " พวกลูกๆ ไม่เห็นดีด้วย แต่นางพราหมณี ไม่สนใจ ครั้นวันหนึ่งพญาหงส์ทองมาอีก นางก็ได้จับถอนขน เสียให้หมด ขนเหล่านั้นกลายเป็นขนนกธรรมดาเท่านั้น เพราะ พญาหงส์ทองมิได้ให้ด้วยความสมัครใจ นางพราหมณีได้ เลี้ยงหงส์นั้นจนขนงอกขึ้นใหม่เต็มตัว หงส์ก็ได้บินหนีไปโดย ไม่ได้กลับมาอีกเลย พระพุทธองค์ เมื่อนำอดีตนิทานมาสาธกแล้ว ได้ตรัสพระคาถา ว่า    " บุคคลได้สิ่งใด ควรยินดีสิ่งนั้น เพราะความโลภเกิน ประมาณ เป็นความชั่วแท้      นางพราหมณี จับเอาพญาหงส์ทองแล้วจึงเสื่อมจาก ทองคำ " นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า  ..... - ควรมีความยินดีในสิ่งที่ได้  เท่าที่เขาให้  - มีความโลภมาก....ลาภจะหาย อสัมปทานวรรค หน้า ๕๓๖-๕๔๐ พระสูตรและอรรถกถาแปล ขุททกนิกาย เอกนิบาตชาดก เล่มที่ ๓ ภาคที่ ๒